Okular William Optics XWA 5 mm 110 stopni okulary William Optics opinie

OPINIA NIEZALEŻNEGO TESTERA

OKULARY KRÓTKOOGNISKOWE
WILLIAM OPTICS XWA 3,5 mm oraz 5,0 mm
 
Jeszcze kilkanaście lat temu szczytem marzeń polskiego astroamatora było posiadanie okularów szerokokątnych o wielkim, 82-stopniowym polu widzenia. Prym wiodły wtedy Naglery firmy Tele Vue; cenione były również inne szerokokątne konstrukcje – jak choćby seria UWAN firmy WO. Przez ostatnią dekadę bardzo wiele zmieniło się w świecie okularów szerokokątnych, dostępnych dla miłośników obserwacji astronomicznych. Pojawiły się okulary o ekstremalnych polach widzenia od 100 o do nawet 120°. Co ciekawe ceny niektórych z nich nie są kosmiczne, potrafią kosztować 2/3 ceny Naglerów czy nawet 1/3 cenę Ethosów firmy TV. Moją uwagę zwróciła rodzina okularów XWA firmy WO, szczególnie jej dwaj krótkoogniskowi przedstawiciele o ogniskowych: 3,5 mm i 5,0 mm. Byłem bardzo ciekawy jak te wielosoczewkowe konstrukcje sprawdzą się w obserwacjach Księżyca, planet oraz obiektów DS. Postanowiłem je przetestować w moich teleskopach: szybkim 4” refraktorze APO f/6 oraz nieśmiertelnym Newtonie 8” f/5.
 
Oba okulary są pokaźnych rozmiarów i są bardzo wysokie. Na załączonych zdjęciach widać ich gabaryty w porównaniu do okularów: Nagler 5 mm, UWAN 7 mm oraz ESa 30 mm. Jednak jak na swoje gabaryty nie są przesadnie masywne. XWA 5 mm waży 665 gram a jego 3,5 milimetrowy brat waży 650 gram. Oba okulary wykonane są bardzo starannie w stylu starszej serii – UWAN. Rozpoczynają się mocowaniem w dwu standardach 1,25” i 2” (redukcja 1,25”/2” jest w komplecie), dzięki temu będą mogły być używane w każdym wyciągu okularowym czy kątówce. Środek okularów stanowią dwa ogumowane pierścienie zapewniające pewny chwyt. Powyżej znajdują się wygrawerowane delikatną czcionką nazwa i parametry każdego z okularów. Okulary kończą pokaźne soczewki oczne z płynnie wysuwaną po linii śrubowej muszlą oczną, zapewniającą właściwe odcięcie świateł bocznych w trakcie obserwacji. Pierwszą rzeczą, która dosłownie rzuca się w oczy po przyłożeniu ich do okularów z serii XWA to ogromne, nieobejmowalne wzrokiem pole widzenia. Widok Księżyca wypełniającego prawie całe pole widzenia krótkoogniskowego refraktora przy powiększeniu aż 171x jest niezapomniany! Oczywiście tak szerokie pole widzenia wymaga „oswojenia” w trakcie obserwacji. Wzrok automatycznie ucieka na boki w poszukiwaniu diafragmy, której znalezienie nie jest wcale takie proste. Odległość ostrego widzenia (ER) deklarowana przez producenta to 15 mm. Moim zdaniem to najmniejsza użyteczna odległość zapewniająca obserwacje bez nadmiernej gimnastyki wzroku oraz bez trzepotania rzęsami po soczewce okularowej. Jednym z pierwszych pomiarów, które wykonałem było oczywiście sprawdzenie wielkości podawanego przez producenta pozornego pola widzenia. Pomiaru dokonałem mierząc czas przejścia tarczy Jowisza przez pole widzenia okularów. Okazuje się, że okular 5 mm ma pomierzone pole widzenia równe 110,7°, a okular 3,5 mm: 113,2°! Pamiętając o niedokładnościach pomiarów i zniekształceniach pola widzenia przy diafragmie wyraźnie widać, że pola widzenia są zgodne z deklarowanymi.
 
Transmisja okularów WO XWA jest na wysokim poziomie, pomimo wielosoczewkowej budowy. Kolory gwiazd o charakterystycznej barwie oddane są wiernie bez wyraźnego ocieplania czy ochładzania obrazu.
 
Przy tak gigantycznym polu dystorsja okularów jest znacząca ale na niezbyt uciążliwym poziomie w trakcie obserwacji dziennych. Oczywiście w trakcie obserwacji nocnych ta wada optyczna jest praktycznie niezauważalna.
Co ciekawe krzywizna pola występuje na minimalnym poziomie. Obrazy planet wyostrzane w centrum zachowują ostrość aż do 90% promienia pola widzenia. I dopiero przy diafragmie minimalnie tracą na ostrości.
Nieostrość brzegowa przetestowana w światłosilnych teleskopach przy uwzględnieniu pola widzenia okularów okazała się być kontrolowana w sposób lepszy niż się tego spodziewałem. Księżyce galileuszowe Jowisza były punktowe aż do 95%, kratery na „naszym”, ziemskim Księżycu zachowywały ostrość prawie do diafragmy. Jedynie punktowe źródła światła np. gwiazdy podwójne traciły ostrość trochę wcześniej, po przekroczeniu 85-90% promienia pola widzenia. Jeśli jednak pamiętamy, że koncentrując wzrok na środku pola widzenia jesteśmy w stanie objąć spojrzeniem około 2/3 gigantycznego pola widzenia okularów WO XWA to praktycznie zawsze mamy całe pole widzenia ostre. Astygmatyzm i koma pojawiają się w obydwu okularach dopiero na ostatnich 15% pola widzenia. Gwiazdki iskrzą zauważalnie ale w żadnym wypadku nie przypominają komet czy kalafiorów.
 
W tym miejscu wypada napisać o ograniczeniach stosowania tak krótkoogniskowych okularów w typowych teleskopach. Siłą rzeczy dają one ekstremalnie duże powiększenia, często na granicy dopuszczalnych przy danej aperturze teleskopu. Dlatego okulary XWA bardzo dobrze nadają się do obserwacji szczegółów na tarczy Księżyca, tarcz planet czy rozdzielania gwiazd podwójnych. Ich wielkie pole widzenia docenią również użytkownicy montaży azymutalnych, bez napędów. Przy tak gigantycznym polu można dużo dłużej utrzymać obserwowany obiekt pomiędzy kolejnymi korektami mikroruchów. I nie są to odstępy kilkusekundowe. Obserwując tarczę Jowisza teleskopem umieszczonym na statywie fotograficznym z głowicą przekładniową dokonywałem korekt co 60-90 sekund, delektując się wyraźnie widocznymi szczegółami na tarczy planety. Zdjęcia Księżyca w projekcji okularowej - fotografowanie smartfonem przyłożonym do okularu jest proste i daje ciekawe efekty. Wyraźnie widać nawet kilkukilometrowej średnicy kratery na Srebrnym Globie.
 
Oba testowane okulary zrobiły na mnie bardzo pozytywne wrażenie. Posiadają niezapomniane, ogromne pole widzenia, które jest naprawdę dobrze skorygowane. Obserwator, który nauczy się ich lekko specyficznej obsługi z pewnością będzie zadowolony z dawanych przez nie obrazów. Moim zdaniem stanowią bardzo ciekawą propozycję dla miłośników szerokich kadrów a przy okazji są w przystępnej cenie.
 
Tomasz Miazgowicz - miłośnik optyki